Trafik Kazalarında Araç Değer Ve Kazanç Kaybı Talepleri
TRAFİK KAZALARINDA ARAÇ DEĞER VE KAZANÇ KAYBI TALEPLERİ Birçok insanın son yıllarda bildiği ancak çok da atladığı konulardan biri araç değer kaybı hususudur. Trafik kazası geçiren araç servise götürülür, servis tamir eder karşı tarafın sigortasından bunu talep eder. Ancak bunun yanında değer kaybı gibi bir zarar da meydana gelir. Sigortalarda bu zararı talep etmediğiniz zaman karşılamazlar. Bu nedenle değer kaybı hatta aracın bu dönem içerisinde serviste kaldığı zaman boyunca aracı kullanamamış olmaktan kaynaklı yapılan giderler veya ticari şirketlerin kazanç kaybı altında uğradıkları zararları isteme hakları vardır. Bu işlem basit bir prosedür ile yerine getirilebilecek ve mutlak surette sonuç verebilecek, karşılığı olan bir durumdur. Böylece kaza yapan insanlar bu zararları gidermek için hukuki süreci takip ederek değer ve kazanç talep hakkına sahiptir. Değer Kaybı Nedir? Araç değer kaybı, kazaya karışan ve bu kaza sebebiyle onarım gören araçların ikinci el piyasa değerlerinde meydana gelen maddi kaybı ifade etmektedir. Trafik kazalarında oluşan hasarlar servislerde giderilir ve bu hasarlar sigortalardan standart bir şekilde karşılanır. Bununla ilgili sistem oturmuş vaziyette ancak bu araçların ne kadar tamir edilseler de hasarları karşılansa da araçlarda ikinci el de trafik kazası geçirmiş olduklarından kaynaklı bir zarar oluşur. Bu zarar da aracın kaza yapmasından önceki piyasa rayici değeri ile kazadan sonra ne kadar onarılsa da ikinci el piyasa değerinin düşmesi arasındaki farka araçtaki değer kaybı denir. Hal böyle iken bu araçların emsallerine göre satışı zorlaşır ve ikinci el değeri düşen araç, daha düşük bir fiyata satılmak zorunda kalır. Değer kaybı tazminatında amaç, araç kazasında kusurlu olan tarafın, kusursuz olan tarafa mağduriyetinden kaynaklanan ödemesi gereken değer tazminatını ifade eder. Burada önemli olan bir husus daha mağduriyete uğrayan tarafın da bir kusuru varsa, kusuru oranındaki kısmı talep edip alamaz. Kusursuz olunan kısım talep edilebilir. Kusursuz olan tarafın kusursuzluğu oranındaki mağduriyetin giderilmesidir. Buna ilişkin çok sayıda Yargıtay kararları açık bir şekilde kaza yapmadan önceki değeriyle kaza yaptığından sonraki değeri arasındaki farkın uzman kişilerce hesaplanması ve bu değer farkının talep edilebileceği hakkında kararlar mevcuttur. Değer Kaybını Kimlerden İsteyebiliriz sorumlu kimdir? Bu saydığımız şahıslardan üçü birden müştereken ve müteselsilen sorumludur. İlgili kişiler önce sigortadan istemek zorunda değildir. Üçünden de isteme hakkına sahiptir ancak eğer araç sürücüsü ve araç maliki bu bedeli ödemek zorunda kalır ise o zaman kendi sigorta poliçelerine başvurup rücu etme hakları da mevcuttur. Dolayısıyla burada limitleri geçmediği sürece sigortanın sorumluluğu sınırsız. Uygulamada izlenen yol, şahıslardan tahsil etmeye çalışmak yerine sigortaya başvurup ödemesini sağlamaktır. Değer Kaybı Hangi Durumlarda İstenebilir? Zamanaşımı Süresi Nedir? Araç değer kaybı talepleri için kaza tarihinden itibaren 2 yıllık zamanaşımı vardır. İki yıl öncesine dayanan trafik kazalarından dolayı sigortalardan değer kaybı talep edilemez. Hangi Durumlarda Değer Kaybı Talep Edilemez? Değer kaybı talebinin karşı tarafın kusuru oranında karşı tarafın trafik sigortasından alınan zarar olduğunu belirtmiştik. Bu durumda, tek taraflı kazalarda değer kaybı talep etmemiz mümkün olmayacaktır. Diğer bir husus, çift taraflı ya da birden fazla tarafla yapılmış bir trafik kazası olsa dahi kaza yapan araç sürücüsü yüzde yüz kusurlu ise yine aynı şekilde değer kaybı talep edilemez. Her Kaza Yapan Araç Değer Kaybına Uğrar Mı? Bahse konu araç daha önce bir ya da birden fazla kaza yaptı ise ve bu kazadan dolayı aynı zarardan dolayı aynı yerden hasar almış olan ve zaten o kazada bu değer kaybına uğramış bir araç da artık tekrardan değer kaybı talep edemez. Bu durumlarda aracın geçmiş tramer kayıtlarına bakmak gereklidir. Değer Kaybı Tutarı Nasıl Hesaplanır Nelere Dikkat Edilir? Sigorta Şirketinin Sorumluluk Tutarı Nedir? Sigorta poliçelerinde zorunlu mali sorumluluk sigortaları her yıl rakamsal üst limit olarak belirlenir. Burada son iki yıllık zamanaşımını dikkate alarak belirtelim ki; Kasko Değer Kaybını Karşılar Mı? Değer Kaybı Tazminatının karşı tarafın zorunlu mali sorumluluk sigortasından karşılanması gereken bir zarar olduğunu belirtmiştik. Dolayısıyla kasko bu zararı karşılamaz. Ancak her sigortada olduğu gibi özellikle pirim ödeyerek ve de sigorta şirketinin kabul etmesi şartıyla kazanç kaybı madde hükmü eklenebilir. Böylece araçtaki değer kaybı zararını karşı taraflardan tahsil edemeyince bu şekilde karşılanabilir. Değer Kaybı Talepleri Yaparken Hangi Belgelere İhtiyaç Var? Nelere Dikkat Etmeliyiz? Sigortaya bu belgelerle başvurulduğunda sigorta talep edilen bu bedeli kendi içerisinde inceledikten sonra 8 gün içerisinde ödemekle yükümlüdür. Ticari davalarda 6 Aralık 2018 tarihli yasa ile 1 Ocak 2019 tarihinden itibaren maddi ticari anlaşmazlıklarda rakam sınırı olmaksızın zorunlu arabuluculuk uygulanmasına karar verildi. Bu çerçevede Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasına yazılı olarak başvurulup ancak sonuç alınamayıp ya da istenen sonuç elde edilemediği taktirde öncelikle arabuluculuk hukuki sürecine başvurulması gerekir. Bu tür bir uyuşmazlıkta diğer bir çözüm yolu olan ve önerilen alternatif uyuşmazlık çözüm yollarından biri olan Sigorta Tahkim Komisyonuna da başvurulabilir. Bu komisyon arabuluculuk ile aynı amaca hizmet veren bir kurum olduğu için bunun öncesinde arabulucuya başvurma zorunluluğu yoktur. Kazanç Kaybı Nedir? Kazanç kaybı ya da iş durması kaybı denen zarar, Söz konusu trafik kazası gerçekleştiğinde , araç hasar nedeniyle serviste kaldığı süre içerisinde mağdur araç sahibi başka bir araç kiralamak durumunda ya da taksi kullanmak durumunda kalmış ise bunun için de bir takım mali giderler ortaya çıkacaktır. Bu ortaya çıkan giderleri belgelendirmek suretiyle karşı taraf araç sürücüsünden ve araç malikinden kusuru oranında talep edebilir. Kazanç kaybı değer kaybının aksine sigorta poliçelerinin dahilinde değildir. Dolayısıyla bu zarar sigortadan talep edilemeyecektir. Ancak meydana gelen bu zarar da kusuru oranında araç maliki ve